ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑ- ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ https://wordpress.com/post/konstantinaspi.wordpress.com/397
ΑΛΛΑ και ως σύνοψη για τη φετεινή μας δουλειά και επικοινωνία
Για νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία είναι σημαντικές έννοιες φέτος:
- Γεγονός – Σχόλιο
(σε κάθε τι , ακόμα και στα σημεία στίξης)
- Αναπαράσταση
Η πραγματικότητα όπως αναπαρίσταται από κάποιον: Στον Τύπο και τα ΜΜΕ , στη Λογοτεχνία .
Αυτή η αναπαράσταση προκύπτει από τις επιλογές που κάνει κάποιος να αναπαραστήσει τα γεγονότα, να βρει την αλήθεια, αν έκανε την έρευνά του ή όχι, την οπτική του, τις αξίες του1
Βλέπε και το κείμενο “Η ψευδαίσθηση της αλήθειας ” του Ουμπέρτο Έκο. ” Όταν μιλάμε για αντικειμενικότητα, υπονοούμε ότι η είδηση μάς δίνει την εικόνα της πραγματικότητας «έτσι όπως είναι» και ότι η εφημερίδα, που είναι γεμάτη ειδήσεις, είναι η σφαιρική εικόνα της πραγματικότητας, το σύνολό της. Όμως, αν εκείνη την ημέρα δημοσίευσε την είδηση του ανθρώπου που χτύπησε το σκύλο, αλλά αγνόησε την είδηση του παιδιού που έπεσε απ’ το ποδήλατο (και είναι μοιραίο γιατί μια εφημερίδα δεν μπορεί να προλάβει το σύμπαν), η εφημερίδα αντικατόπτρισε τον τρόπο επιλογής, μέσα από το σύμπαν, των πραγμάτων που κατά τη γνώμη των δημοσιογράφων της «αποτελούν την πραγματικότητα». Αυτό βέβαια δεν είναι κακό, είναι ανθρώπινο και λογικό. Αρκεί να μην το κρύβουμε από το κοινό. Ο μύθος της αντικειμενικότητας του το κρύβει, και καμιά φορά το κρύβει και από το δημοσιογράφο. Απ’ αυτή την άποψη είναι μια εκδήλωση ψευδοϊδεολογίας. Ενάντια σ’ αυτή την ιδεολογία πρέπει να αγωνιστεί η δημοσιογραφία, αν θέλει να είναι δημοκρατική δημοσιογραφία. Δηλαδή, κατά τη γνώμη μου, το καθήκον του δημοσιογράφου δεν είναι να πείσει τον αναγνώστη ότι αυτός λέει την αλήθεια, αλλά να τον προειδοποιήσει ότι αυτός λέει τη «δική του» αλήθεια. Ότι υπάρχουν όμως κι άλλες.”
Αυτό πρέπει να αποκωδικοποιεί ο αναγνώστης – θεατής (= κριτική στάση)
Στη Λογοτεχνία προκύπτει επίσης από το είδος του αφηγητή. Ποιος αφηγείται (πρωτοπρόσωπος = μέρος της ιστορίας ή αφήγηση σε τρίτο πρόσωπο (τεχνητά “παντογνώστης” , όπως σε ένα παραμύθι) ή και τα δύο; )
Έτσι ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ κατι από έναν ομιλητή, συγγραφέα, αρθογράφο, αφηγητή, …..
- Επιλογή
Επιλέγω στάση, αξίες, τρόπο ζωής.
Επιλέγω ως αναγνώστης και ως θεατής επίσης.
Ερευνώ – συγκρίνω, σχηματίζω άποψη (κριτική στάση)
[[Η έννοια της αναπαράστασης έχει και μια πιο στενή σημασία ότι όταν ανοίγουμε την τηλεόραση ή “σερφάρουμε” στον ΄’Ιντερνετ το ίδιο το μέσο εκπέμπει ένα ‘ μήνυμα ” ότι αυτό που δείχνει είναι η πραγματικότητα , με τη ροή του προγράμματος π.χ. στην τηλεόραση και όσα παρουσιάζονται.
Ποια είναι η πραγματικότητα σύμφωνα με τα Μέσα;
π.χ. βία, φονικά, παράξενοι άνθρωποι, άνθρωποι – τέρατα, γυναικοκτονίες, ρατσιμός, φτωχοί και ευάλωτα άτομα που υποφέρουν , διαφθορά, τρομοκρατία, ισλαμική τρομοκρατία κυρίως, μια αίσθηση ότι αυτή είναι η εικόνα της πραγματικότητας , πανού και πάντα η ίδια.
ΜΙΑ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ “ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ”
(Δεν αλλάζει … που προσπαθούσε να πει ο Έρασμος (Αναγέννηση) ότι ο άνθρωπος αλλάζει π.χ μέσω της Παιδείας.
Μεγάλη διαφορά στην αίσθηση της πραγματικότητας από αυτή που βιώνουμε όταν δεν ανοίξουμε μια μέρα την τηλεόραση, τις αφημερίδες ή το Ίντερνετ, όπου για μας μπορεί να υπάρξουν άλλα γεγονότα που να είναι σημαντικά, ή και συμφορές ή και ομορφιά και επιτυχίες που δεν θα είναι στα Δίκτυα , ή αν είναι θα είναι αλλιώς να τα βιώνουμε εμείς.
- οδηγίες για έκθεση και περίληψη (είτε με οδηγό μια ερώτηση είτε ένα μέρος του κειμένου)
- ΚΡΑΤΑΩ ΠΡΟΧΕΙΡΟ
- Στην περίληψη προσεχω και την οργάνωση του κειμένου: πχ αν μιλάει για την εξειδίκευση σε όλο το κείμενο και στην τελευταία παράγραφο εξειδικεύει στην επιστημονική εξιδίκευση θα το αποδώσω και στην περίληψή μου αυτό
- Θυμίζω τις τρεις κατηγορίες παραβίασης της ελευθερίας του Τύπου στα “κορκοδείλια δάκρυα”
Διαβάζω το κείμενο μία και δύο φορές , προσέχω τον τίτλο του, το ύφος του, κάτι από την οργάνωση του κειμένου που να χτυπάει στο μάτι ή το αυτί μου, π.χ. μια έντονη επανάληψη, και τότε αρχίζω να απαντάω στις ερωτήσεις.Ρωτώ αν έχω λέξεις που με δυσκολεύουν ή προσπαθώ να τις καταλάβω από τα συμφραζόμενα
Δεν γραφω την έκθεση αν δεν έχω διαβάσει το κείμενο, και δεν έχω αποφασίσει τι ταιριάζει αν χρησιμοποιήσω από το κείμενο που μου δινουν στη δική μου έκθεση.
ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ Η ΘΕΣΗ/ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (του συγγραφέα του) ;
Επιχειρήματα – Τεκμηρια (π.χ. παραδείγματα, κάποιο βίωμα -ιστορία από την καθημερινότητα, στατικές, έρευνες, κλπ)
Ανασκευή– Αντίκρουση Επιχειρημάτων άλλων
π.χ. τα επιχειρήματα μιας μητέρας για να μην πας Σάββατο σε νυχτερινή έξοδο μέχρι πρωϊας
και τα αντεπιχειρήματα του παιδιού /εφήβου- η ανασκευή του, για να την πείσει να πάει.
Τρόποι να πείσω:
(και το δικαίωμα να θέλω να πείσω όπως και το διακίωμα των συνομιλητών μου να με αντικρούσουν = διάλογος —επιδίωξη σύνθεσης)
- Με λογικά επιχειρήματα και τεκμήρια
- Ξυπνώντας συναισθήματα που εξυπηρετούν το στόχο μου (π.χ. Έργο τέχνης με τα ρούχα γυναικών που δολοφονήθηκαν – σπαρακτικές απουσίες)
- Επικαλούμενοι μια αυθεντία στον τομέα που συζητάμε (π.χ. ο Γκάντι που έλεγε ότι η μητέρα του του έμαθε ότι στις σχέσεις των δύο φύλων τα δικαιώματα τα έχουμε σε σχέση με υποχρεώσεις που εκτελέσαμε..) , δηλαδή η μητέρα του ως αυθεντία για τον ίδιο (έναν γιο που έγινε ηγέτης) και επίσης ως εκφράστριας των παραδοσιακών αξιών με τις οποίες τον ανέθρεψε για τους ακροατές του.
ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ
ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ – τα χαρακτηριστικά κειμένων
Και το είδος του κειμένου που μου ζητά το θέμα στην έκθεση…(άρθρο, ομιλία, επιστολή)
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ – ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ – ΥΦΟΣ
Προσέχουμε κυρίως την οργάνωση όλου του κειμένου
(ΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ, ΞΕΤΥΛΙΓΜΑ ΣΚΕΨΗΣ)
αφορά πιο μεγάλες ενότητες μέσα στο κείμενο και τις σχέση έχουν μεταξύ τους και στην περίληψη αυτό θα πρέπει να μας καθοδηγεί και να φανεί
π.χ. όπως το δουλέψαμε στην περίληψη για τα “Κροκοδείλια δάκρυα για την ελευθερία του Τύπου” και στις επιστολές για την αφίσα της ταινίας ‘Αδέσποτα κορμιά”
π.χ. Πορεία που αντιθέτει κάποιο νόημα σε άλλο, επεξηγεί κάτι που ειπώθηκε παραπάνω, δίνονται ένα ή περισσότερα παραδείγματα για κάτι που ειπώθηκε παραπάνω, σε σχέση εναντίωσης με τα παραπάνω, σε χρονική σχέση, η παράγραφος θέτει κάποια προϋπόθεση – όρο για κάτι που ειπώθηκε πριν, ή καταλήγουν σε συμπέρασμα, ξεχωρίζουν κάτι, το τονίζουν (έμφαση) , ο συγγραφέας χωρίζει το κείμενο σε μέρη και το λέει, π.χ θα ξεκινήσω … κλπ
| π.χ. ΕΡΩΤΗΣΗ: πώς το παράδειγμα που διατυπώνεται στην τελευταία παράγραφο του Κειμένου βρίσκεται σε νοηματική συνάφεια με το υπόλοιπο περιεχόμενό του; Δηλαδή τι σχέση έχει το παράδειγμα με το υπόλοιπο νόημα του κειμένου. Ή αλλιώς σε ποιο νόημα – θέση – άποψη – επιχείρημα είναι παράδειγμα και τι τεκμηριώνει – δείχνει- στηρίζει; |
Προσέχουμε και ΣΥΝΟΧΗ -ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ = ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ
πως “δένεται” η μία παράγραφος με την άλλη, και μέσα σε μία παράγραφο , η μία περίοδος με την άλλη
(συνοχή – δείκτες συνοχής ) 
Πώς;
1.Με μία αντωνυμία που αναφέρεται σε λέξη της προηγούμενης παραγράφου/περιόδου;
2. Αρχίζοντας με μία λέξη που τελείωσε η προηγούμενη παράγραφος/περίοδος;
3. Αρχίζοντας με μία συνώνυμη λέξη – φράση με αυτήν που τελείωσε ή κυριαρχούσε στην τελευταία παράγραφο/περίοδο;
4. Ή με μία αντίθετη;
4. Απαριθμώντας (πρώτο, δεύτερο κλπ = προσθήκη..)
5. Γενικεύοντας / βάζοντας σε κατηγορία (χρήση υπερώνυμων) κάποια στοιχεία που αναφέρθηκαν λεπτομερειακά για να συνεχίσετε και να μην τα ξαναπείτε ή το αντίθετο;
6. Αιτιολογώντας όσα ειπώθηκαν πριν (γιατί, διότι , επειδή, μια και … έτσι εξηγείται… κλπ )
7. Συμπεραίνοντας από όσα ειπώθηκαν πριν : επομένως , κλπ
8. Σε αντίθεση με όσα ειπώθηκαν πριν, αλλά , όμως, ωστόσο, εξάλλου (έχουμε πει ότι δεν είναι τόσο έντονη η αντίθεση με αυτά τα δύο τελευταία , πιο πολύ προσθέτουν κάτι κάπως διαφορετικό από τα προηγούμενα)
ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΦΟΡΙΚΗΣ – ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ και γιατί χρησιμοποιούνται σε ένα κέιμενο
ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΟΥ ΜΑΣ ΔΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΑΥΤΟΥ ΠΟΥ ΜΑΣ ΖΗΤΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ (Ομιλία , Άρθρο, Επιστολή) […]
ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΤΟ ΥΦΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΟΙΚΕΙΟ – ΕΠΙΣΗΜΟ
ΥΦΟΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ στο ΓΡΑΠΤΟ λόγο (αμεσότητα, ζωντάνια, επιδίωξη επικοινωνίας, θεατρικότητα, παραστατικότητα, επηρεασμός του αναγνώστη κλπ)
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ
(εγώ – ύφος οικείο, προσωπικό, άμεσο, καμιά φορά εξομολογητικό, δείχνει την υποκειμενικότητά του, βιωματικό χαρακτήρα του, μαρτυρία, προσωπική εμπειρία ..)
συ -και εσείς (διαλογικό, θεατρικό, αμεσότητα στα επιχειρήματα, κινητοποίηση του ενδιαφέροντος του ακροατή, της συμμετοχής του στον προβληματισμό, συναισθηματικότητα, επιδίωξη πειστικότητας.)
– αυτός και αυτοί , τα λεγόμενα παρουσιάζονται ότι ισχύουν γενικά, καθολικά, δίνεται εντύπωση αντικειμενικότητας, επίσης άλλοτε δείχνει αποστασιοποίηση του συγγραφέα , δίνει απ΄ροσωπο ύφος.
- εμείς-= α ΄πληθυντικό: αίσθηση συλλογικότητας, οικειότητας με το κοινό, αμεσότητα, εστίαση σε κάτι που ενώνει κοινό και συγγραφέα – κοινά προβλήματα, ευθύνη, και συχνά πρόσκληση για συμμετοχή σε δράση
ΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ παρελθόν – παρόν – μέλλον // χρόνοι διαρκείας (π.χ. παρατατικός – αφήγηση ή χρόνοι που παρουσιάζουν ολοκλήρωση ενέργειας π.χ. αόριστος.
ΤΙΣ ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ 2 Εκτός από την κρίση, επιθυμία, προσταγή, εκφράζουμε στο λόγο μας και στα κείμενα και την έννοια της υποχρέωσης π.χ. οφείλουμε να σεβόμαστε τα Ιερά Πρόσωπα ή οφείλουμε να ακούμε διαφορετικές απόψεις από τις δικές μας στα πλαίσια της δημοκρατίας, την έννοια της αναγκαιότητας, την έννοια της πιθανότητας, ή δυνατότητας, και την ευχή.
Οριστική έγκλιση της βεβαιότητας, της αντικειμενικότητας με την οποία εκφράζεται μια κρίση ή μια άποψη
Υποτακτική εγκλιση της επιθυμίας
Προστακτική, έγκλιση της έντονης επιθυμίας ή προσταγής
Παθητική //Ενεργητική Φωνή και ο ρόλος τους στο ύφος που παίρνει το κείμενο ανάλογα με το τι χρησιμοποιείται
(Μετατροπή από παθητική σε ενεργητική και το ανάποδο, και εξήγηση της διαφοράς τους στο ύφος)
Αν κυριαρχούν ΡΗΜΑΤΑ ή ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΆ στο κείμενο και ο ρόλος τους για το ύφος του κειμένου
Ασύνδετο/ πολυσύνδετο σχήμα και η σημασία του για το ύφος του κειμένου
Παρατακτική σύνδεση – υποτακτική σύνδεση και ο ρόλος της στο ύφος
| Ρητορικές ερωτήσεις και ο ρόλος τους στο ύφος (ΠΡΟΣΈΧΟΥΜΕ ότι πολλές φορές μεταφέρουν και συναίσθημα) δεν ζητείται πραγματικά μια απάντηση , αλλά είναι ένας τρόπος να υπογραμμιστεί κάτι, να ειπωθεί με έμφαση, επίσης τονίζεται το θέμα που πρόκειται να συζητηθεί, γίνεται συνοχή (τα προηγούμενα με τα επόμενα) . Επιδιώκεται η ευαισθητοποίηση, ο προβληματισμός του αναγνώστη. Διεγείρεται το ενδιαφέρον του και ίσως υποκινείται και να δράσει . Είναι ένα στοιχείο προφορικού λόγου στο γραπτό κείμενο, γι αυτό το κείμενο γίνεται πιο κατανοητό , πιο παραστατικό, άμεσο και ζωντανό. |
Σημεία στίξης (εισαγωγικά, θαυμαστικό, αποσιωπητικά
και η λειτουργία τους στα κείμενα: πληροφορία – σχόλιο
| το ερωτηματικό εκτός από τις ρητορικές ερωτήσεις μπορεί να εκφράζει απλή απορία αλλά μπορεί να είναι και σχόλιο και μάλιστα έντονο του συγγραφέα (έκπληξη, απορία, αμφιβολία, ειρωνεία) |
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
(Λόγιο, καθημερινό, ειδική γλώσσα π.χ. ένα γρανάζι του συστήματος, με χειρουργική ακρίβεια αποφεύχθηκε η σύγκρουση, κλπ
Η Λειτουργία του επιθέτου , των προσδιορισμών , η επιλογή των ουσιαστικών π.χ. στις δύο επιστολές που εξετάσαμε πρόσφατα:
- Η σημασία των επιλογών μας στη γλώσσα δείχνει και
τι επιδιώκουμε σε σχέση με το στόχο του κειμένου μας
Και την ηθική μας στάση
Συζητήσαμε για την επιλογή κακοποιητική πρόθεση απέναντιστα Ιερά Πρόσωπα από τους δημιουργούς της αφίσας
όπως και την επιλογή της λέξης ευλάβειας (πρέπουσας) από τους πολίτες προς τα Ιερά Πρόσωπα αντί π.χ. για σεβασμού
επίσης το επίρρημα φοβικά (η Εκκλησία δεν αντιδρά φοβικά)
Και ποιο ύφος ήταν πιο λόγιο (λεξιλογιο, σύνταξη υποτακτική, ) και ποιο απλό . Και τα δύο επίσημες επιστολές δημόσιους χαρακτήρα από δημόσια πρόσωπα. .
| Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΤΥΠΟ ΚΑΙ ΤΑ ΜΜΕ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ Πώς θα σχολιάσουν ή πως σχολίασαν οι δημοσιογράφοι αλλά και οι πολίτες στα κοινωνικά δίκτυα αυτές τις επιστολές σε σχέση με όσα είχαν γίνει στη Θεσσαλονίκη πριν και μετά είναι ένα παράδειγμα για την ευθύνη των Μέσων Ενημέρωσης αλλά και των πολιτών στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, κλίματος ειρηνικού, κατευνασμού και αλληλοσεβασμού ή συγκρουσιακού και εχθρικού αμ’αμεσα στους πολίτες. |
| Σε αυτά η επιλογή των λέξεων μας έχει μεγάλη σημασία (τι ουσιαστικό, επίθετο, επίρρημα… θα χρησιμοποιήσουμε.. |
•«Αποστομωτική απάντηση της διευθύντριας του Φεστιβάλ» ///•
•«Σκοταδιστική λογική του βουλευτή που ζήτησε την απαγόρευση του ντοκιμαντέρ»•
•«Τρανσφοβική επίθεση στη Θεσσαλονίκη»
•«Δίκαιη οργή για τη βλάσφημη αφίσα»•
•«Αποβράσματα της κοινωνίας σήκωσαν κεφάλι»
Και τονίσαμε ότι μέσα σε μια τεταμένη ατμόσφαιρα στη Θεσσαλονίκη και την υπόλοιπη Ελλάδα αυτές οι δύο επιστολές που αντάλλαξαν τα δύο δημόσια πρόσωπα σίγουρα δεν έρριξαν λάδι στη φωτιά μιας συγκρουσιακής επικαιρότητας.
Παρόλη τη σαφή διαφωνία τους και την αμοιβαία απογοήτευσή τους έδειξαν σοβαρότητα και υπευθυνότητα στον τρόπο και το ύφος του διαλόγου τους. .
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΔΙΚΟΥ ΜΑΣ ΛΟΓΟΥ
(ΠΡΟΧΕΙΡΟ)
πολυ καλα τα ζητούμενα του θέματος
Καταιγισμό ιδεών στην αρχή (ΣΤΟ ΠΡΟΧΕΙΡΟ,ότι μου έρχεται σχετικό με το θέμα, μονολεκτικά) (πάρα πολύ σημανττικό
Σχεδιασμός πορείας
Σύνδεση με το κείμενο 1 που σας δίνεται
Προσέχω να κρατώ τη μορφή και το περιεχόμενο της επικοινωνιακής περίστασης στο κείμενό μου
Έάν πρέπει να είμαι βιωματικός/ ή, αν μιλάω με επίσημο ύφος, αν ίσα ίσα αποφεύγω να είμαι εξομολογητικός , όπως τις πιο πολλές φορές , όταν ζητούνται άρθρα. Αναλογα βέβαια με τη διατύπωση του θέματος.
Προσέχω τι τίτλο βάζω: Να αποδίδει κάτι συνολικά στο κείμενό μου, κάτι που θέλω να τονίσω.
vounouka 